Πετρέλαιο

   Το πετρέλαιο. Υγρό καύσιμο, πού έχει στην εποχή μας τη μεγαλύτερη διάδοση από όλα τα καύσιμα και είναι η σπουδαιότερη πηγή ενέργειας. Έχει χρώμα καστανό ή σταχτοκίτρινο ή κάποτε και μελανό, ιδιάζουσα οσμή και ειδικό βάρος 0,85-0,86 κατά μέσο όρο, γιατί υπάρχουν πολλά είδη πετρελαίου, ανάλογα με τον τόπο εξαγωγής τους. Από χημική άποψη, το πετρέλαιο θεωρείται μίγμα υδρογονανθράκων. Αποτελείται δηλ. από ουσίες, πού έχουν συστατικά τους τον άνθρακα και το υδρογόνο. Το πετρέλαιο αναφλέγεται και παράγει φλόγα με μεγάλη λάμψη και ισχυρή θερμότητα. Η δεύτερη ιδιότητα του, δηλαδή η υψηλή θερμική του ικανότητα, έδωσε στο πετρέλαιο τεράστιες δυνατότητες να χρησιμοποιηθεί ως πηγή ενέργειας.
     
Η εποχή μας θεωρείται περίοδος της βασιλείας του πετρελαίου, όπως η προηγούμενη εποχή ήταν περίοδος της βασιλείας του άνθρακα. Το ονόμασαν ρευστό χρυσό και μαύρο χρυσό. Στους δυο μεγάλους πολέμους του αιώνα μας, ιδιαίτερα όμως στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το πετρέλαιο έπαιξε σημαντικό ρόλο, ως πηγή κινητικής ενέργειας, για τις θαλάσσιες, επίγειες και εναέριες, μαχητικές και μεταγωγικές επιχειρήσεις. Γι' αυτό, το ονόμασαν «αίμα του πολέμου».
     Λέγεται, ότι οι σύμμαχοι κέρδισαν τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο «πλέοντας σε ωκεανό πετρελαίου». Εκατομμύρια τόνοι πετρελαιοειδών καταναλώθηκαν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ιδιαίτερα, ή κατανάλωση της αεροπορίας ήταν τρομακτική.
     Στην καθημερινή μας ζωή, το πετρέλαιο τροφοδοτεί σήμερα εκατομμύρια κινητήρες εσωτερικής καύσεως, πού κινούν κυρίως τα μέσα συγκοινωνίας στην ξηρά, στον αέρα και στη θάλασσα.
 

Η εισαγωγή του πετρελαίου στη βιομηχανική ζωή έχει ιστορία μόλις 100 χρονών. Κι όμως το θαυμάσιο αυτό υγρό υπάρχει στην επιφάνεια της γης, τουλάχιστο από τότε πού υπάρχει κι ο άνθρωπος. Αλλά, τα φαινόμενα πού συνόδευαν την παρουσία του μόνο το φόβο προκαλούσαν στον άνθρωπο έγιναν αιτία δημιουργίας θρησκειών, όχι όμως και πρακτικής εκμεταλλεύσεως.
     Ωστόσο, οι φωτιστικές ιδιότητες του πετρελαίου γίνονται γνωστές και, από το 1815, η Πράγα άρχισε να φωτίζεται με πετρέλαιο, από το 1856 το Βουκουρέστι, κι από το 1860 η Αθήνα.
     Τα κοιτάσματα του πετρελαίου βρίσκονται μέσα στα πετρώματα της γης, κυρίως στις κορυφές αντικλινών. Στο κάτω μέρος της φλέβας υπάρχει νερό, ψηλότερα το πετρέλαιο και στην κορυφή αέριο. Συνήθως, κοντά σε κοιτάσματα πετρελαίου, υπάρχει άσφαλτος, ορυκτό αλάτι, γύψος και, στην επιφάνεια, το έδαφος είναι γυμνό, γιατί τα πετρελαιοειδή κάνουν αδύνατη τη βλάστηση.
     Αυτές είναι και οι κυριότερες ενδείξεις, ότι μπορεί να υπάρχουν κοιτάσματα πετρελαίου σε μια περιοχή. Με γεωτρήσεις ανοίγονται αρτεσιανά φρέατα και το πετρέλαιο αναπηδά, συχνά με ορμή, σε μεγάλο ύψος. ’λλοτε όμως γίνεται άντληση ή εισάγεται στο κοίτασμα νερό με μεγάλη πίεση κι αυτό αναγκάζει το πετρέλαιο, πού επιπλέει μέσα στη φλέβα, να αναβλύσει.  
      Το πετρέλαιο διοχετεύεται από την πηγή σε μεγάλες δεξαμενές, πού έχουν συνήθως ύψος 15 μ. και διάμετρο 50 μ. και αφού κατασταλάξει εκεί, διοχε
τεύεται στα διυλιστήρια, που άλλοτε βρίσκονται εκεί κοντά κι άλλοτε σε μεγάλες αποστάσεις. Για τις μεγάλες αποστάσεις προτιμούν τη μεταφορά με αγωγούς, που οδηγούν το πετρέλαιο σε μεγάλα λιμάνια ή σιδηροδρομικούς σταθμούς. Εκεί φορτώνεται σε ειδικά πλοία, τα πετρελαιοφόρα ή τάνκερς, και στέλνεται στη βιομηχανία ή διανέμεται στο εμπόριο.
    
Οι μεγαλύτερες πετρελαιοπηγές του κόσμου υπάρχουν στη Β. Αμερική, στη Βενεζουέλα, στον Καύκασο, στην Περσία, στο Μεξικό, στην Αραβία, στο Ιράκ, στην Ινδονησία, στη Ρουμανία και μικρότερες, σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα, ανακαλύφτηκαν το 1974 αξιόλογα κοιτάσματα πετρελαίου, στην περιοχή της Θάσου. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις για κοιτάσματα στην Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη και Εφτάνησα. Στη Δ. Ελλάδα υπάρχουν μερικές αναβλύσεις πετρελαίου όπως στο Κερί Ζακύνθου και στους Παξούς και κοιτάσματα ορυκτού άλατος και γύψου στην Ήπειρο. Στο Σκαραμαγκά και άλλου, κατασκευάστηκαν μεγάλα διυλιστήρια πετρελαίου, γι' αυτό πού θα έρχεται από το εξωτερικό.