Κάρβουνο

Το κάρβουνο. Απετέλεσε για πολλά χρόνια μέχρι σήμερα, την κύρια καύσιμη ύλη. Σ' αυτό βασίστηκε κατά κύριο λόγο, η βιομηχανική επανάσταση. Μεγάλο μέρος της σημερινής παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής βασίζεται στην ενέργεια από την καύση του ορυκτού άνθρακα.
     Ο άνθρακας είναι από τα απλά σώματα ή στοιχεία της χημείας. Βρίσκεται στη φύση, άλλοτε ελεύθερος και άλλοτε ενωμένος χημικά με αλλά στοιχεία. Σε ελεύθερη κατάσταση εμφανίζεται ως αδάμαντας, ως γραφίτης και ως άμορφος. Οι άμορφοι άνθρακες διαιρούνται σε φυσικούς και τεχνητούς.
     Οι φυσικοί άνθρακες ή γαιάνθρακες ή ορυκτοί άνθρακες βρίσκονται μέσα στη Γη. Προέρχονται από φυτά που έχουν κύριο συστατικό τον άνθρακα. Τα φυτά αυτά έζησαν πριν από εκατομμύρια ή χιλιάδες χρόνια. Καταχώθηκαν από τότε σε μεγάλο βάθος και εκεί από την επίδραση της θερμότητας της Γης και τη μεγάλη πίεση των πάνω στρωμάτων απανθρακώθηκαν σιγά σιγά. Οι γαιάνθρακες δεν αποτελούνται από καθαρό άνθρακα αλλά περιέχουν ενώσεις του άνθρακα με υδρογόνο, άζωτο και θείο καθώς και ανόργανες ουσίες που δεν καίγονται και αποτελούν την λεγόμενη τέφρα. Ανάλογα με τη χρονική περίοδο, από τότε που άρχισε η απανθράκωση, ανάλογα δηλαδή με τη γεωλογική ηλικία τους περιέχουν μικρότερο ή μεγαλύτερο ποσό άνθρακα και διακρίνονται έτσι σε τέσσερα είδη. Αυτά είναι ο άνθρακας, ο λιθάνθρακας, ο λιγνίτης και η τύρφη.
     Οι λιθάνθρακες ( ή πετροκάρβουνο ) είναι νεώτεροι στην ηλικία γαιάνθρακες. Περιέχουν 75 – 90 % άνθρακα. Έχουν χρώμα μαύρο και λάμψη σχεδόν μεταλλική. Χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη στα εργοστάσια και ως πρώτη ύλη για την παρασκευή του φωταερίου και του κωκ. Οι μεγαλύτερες ποσότητες λιθάνθρακα βρίσκονται στις ΗΠΑ, στη Ρωσία και στην Ασία, μικρότερες στην Ευρώπη και ακόμα μικρότερες στην Αυστραλία και στην Αφρική.
     Ο λιγνίτης είναι ακόμη νεώτερος σε ηλικία. Περιέχει 60 – 70 % άνθρακα. Έχει συνήθως καστανό χρώμα ή μαύρο, είναι εύθραυστος, χωρίς λάμψη, διατηρεί δε συχνά την υφή του ξύλου, από το οποίο προήλθε. Καίγεται με φλόγα μεγάλη και βγάζει καπνό με δυσάρεστη οσμή. Οι λιγνίτες χρησιμοποιούνται πολύ πλατιά ως πηγή θερμαντικής ενέργειας στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Επειδή βρίσκονται σχετικά κοντά στην επιφάνεια της Γης η εξαγωγή τους γίνεται με μικρό κόστος.